Veghel

Veghel is een plaats in de provincie Noord-Brabant, gelegen in de Meierij van 's-Hertogenbosch. Veghel is de hoofdplaats van de gelijknamige gemeente Veghel. In 1225 wordt Veghel voor het eerst genoemd als Vehchele. Het eerste deel is mogelijk te verbinden met het Zuid-Nederlandse vigge 'jong varken. Wegens stedelijke ontwikkeling vanaf midden 19e eeuw werd Veghel later de Parel van de Meierij genoemd, verwijzend naar de regionale functie van Veghel in de Brabantse Midden-Meierij. Veghel ligt aan het nationaal landschap Het Groene Woud.

Veghel is waarschijnlijk ontstaan in de vroege middeleeuwen. De plaatsnaam gaat, wat het laatste deel betreft, vermoedelijk terug op lo 'bos', hier misschien 'poel'. Het eerste deel is mogelijk te verbinden met het Zuid-Nederlandse vigge 'jong varken'. De eerste ontginningen vonden in de vroege middeleeuwen plaats op vruchtbare bosgronden langs de Aa. Grote ontginningen uit die periode waren o.a. De Wielse Hoef bij de Leest; Baecxhoeve, De Hofstad en de Zijtaartse Hoef bij Zijtaart. Een wat afgelegen ontginning vormde het goed Zondveldse Hoef ter hoogte van het Zondveld. Kleinere boeren ontgonnen landerijen als De Donk en het Bergsven ten zuiden van de Leest. In het huidige dorp Veghel vormt het gebied Hezelaar een oude ontginning. Toch lag de oudste kern van Veghel waarschijnlijk niet in het huidige dorp.